Hamımız bir-birimizə qənim kəsilmişik. Heç kim ətəyini qırağa çəkməsin. Elə aqressiv olmuşuq, elə paxıl olmuşuq, elə ədalətsiz, elə rəhmsiz olmuşuq ki... Vəziyyət o yerə gəlib ki: bir-birimizdən yaxşı nəsə gözləməyə inamımız qalmayıb, gözlədiyimiz də olsa-olsa təhlükədir... Bu günün reallığı budur!
Elman Tovuz
Bu yazımı gözəl şairimiz Elman müəllimin sözlərinin düşüncəsi ilə beynimdə yazmış oldum. Bir neçə gün əvvəl facebook hesabımda Elman müəllimin bele bir yazısını oxudum, həmin an beynimdə nə qədər reallığa uyğun bir həqiqət olduğunu fikirləşdim. Çox təəssüf ki, doğrudan da günümüzün acı gerçəyi budur. İnsanlar o qədər aqressiv, qaraqabaq olub ki, yolda gedəndə birindən bir ünvan və ya yer soruşanda da simlarındakı acı mimika insanı danışmağına peşman edir. Qəlblər sanki möhürlənib, insanların üzündə təbəssüm görmək üçün sanki pul ödəməliyik. Baxıram ki, insanlar da aqressiv yanaşmalar çoxalıb, simalardakı təbəsüm itib atrıq, görünmür üzlərdə. Qaşlar çatılıb, iti yerişlər dəb halını alıb, birinə təbəssümlə baxsan o baxışın altında "nə isə" axtaracaq duruma gəlmişik.
İçimizdəki paxıllıq ağacının dibinə su tökürük, onu bəsləyirik, böyüməsinə vəsilə oluruq. Get-gedə içimizdə böyüyən o paxıllıq qığılcımları böyük şimşəklərlə əvəz olunur. Bir insanın xoş gününə insanımız sevinmir, əksinə ağız əyir, dodaq büzür. Birinin gözəl yaşamından məmnunluq hiss duya bilmirik, onun sevincini içdənliklə bölüşmürük. Niyə məndə də yoxdur hissini qəlbimizin dərinliyindən çıxara bilmirik.
Yalanlar danışır, qeybətlər edirik, bu artıq yaşamımızın əyləncəsinə çevrilib. Darıxanda birinə zəng edib: "çay dəmlə gəlirəm biraz qeybət edək" deyirik.
Ədalətsizliklərlə dolu dünyamıza daha bir ədalətsizliyi biz özümüz daxil edirik. Çox rahatlıqla bir insanın haqqına girib, bunu isə adi bir hal kimi qarşılayıb özümüzə haqq qazandırırıq. Məmurundan tutmuş dilənçisinə qədər bu ölkədə, ədalətsiz davranışlar sərgiləyən insanlar nəfəs alır, su içir, torpağına ayaq basır. "Ədalət" kəlməsi sadəcə bir şəxsə verilən isim kimi qalıb, "-siz" şəkilçisi ilə birləşərək günümüzün aktual və acınacaqlı durumunu yaşadır insanlara.
İnsanlar, adətən, birinə dua edərkən həmişə "Allah ürəyindən rəhmini almasın" deyər. Bu gün qəlblərimizdə o rəhm yoxdur artıq, Allahmı alıb yoxsa özümüzmü itirmişik bəlli deyil. Bir kömək istəyənə kiçik bir yardım etsək düşünürük, o dəqiqə ağlımızdan keçən fikir budur: gorəsən həqiqətənmi ehtiyacı vardı, yoxsa məni aldatdımı? İnsanlaın saflığından əmin ola bilmirik, fikirlərinin dürüstlüyünə inanmırıq. Möhürlü qəlblərə Allah rəhm salsın.
Bəs yaxşı və pis insan anlayışına necə münasibət bildirək? hansı keyfiyətləri olan insana yaxşı insan kimi baxmaq olar? Ümumiyyətlə yaxşı insan meyarı varmı? Bütün bu suallar ümumilikdə insan qavramının tam dərk olunması və insan xarakterinin bütöv şəkildə necə formalaşmasını əks etdirən nüansdır. Bu mövzuda olan cavablar məncə bir az fərdi yanaşma tələb edir. Çünki bütöv cəmiyyətdəki insanlardan danışırıq, insan psixologiyası isə ayrıca bir elmdir.
Bir insan birinə görə yaxşı ata, birinə görə pis qardaş, birinə görə yaxşı həyat yoldaşı, birinə görə yaxşı dost yaxud birinə görə pis iş yoldaşı ola bilir. Ona görə də cəmiyyətdə bu meyar bir şaxəli olaraq qəbul oluna bilməz. Bir insan yaxşı, eyni zamanda da pis tanına bilər.
Bəs bu gün cəmiyyətimizin bu şəkildə, bu tendensiyalarla formalaşmasının və belə bir hala gəlib çıxmasının səbəbini nə ilə izah edə bilərik? Yaşam çətinliyi? Səmimiyyətsizliyin qabarıqlığı? Yoxsa sadəcə düşüncə dəyişikliyi?
Əsas odur ki, biz içimizdəki səsdən rahatlıq duya bilək, gerisi önəmsizdir. Hər insan özü-özünə bu iç səsi ilə cavab verə bilsə cəmiyyətdə pis düşüncə, kinli qəlb, paxıllıq hissi azalar. İnsanın ən böyük xilasedicisi məhz özüdür. Gəlin cəmiyyətimizi və dolayısı ilə özümüzü xilas edək...
Aysel Abdullazadə
01.06.2014
gözel
YanıtlaSil